Việc làm thế nào để nâng cao hiệu quả hoạt động của các Hội thể thao quốc gia đã được đưa ra bàn thảo sôi nổi trong hai ngày họp (31/8 và 1/9/2021) do Thứ trưởng Bộ VHTTDL – Hoàng Đạo Cương chủ trì. Cuộc họp còn có sự tham dự Phó tổng cục trưởng phụ trách Tổng cục TDTT – Trần Đức Phấn; 2 Phó tổng cục trưởng: Nguyễn Danh Hoàng Việt và Lê Thị Hoàng Yến cùng đông đảo đại diện lãnh đạo các Vụ, đơn vị thuộc Tổng cục TDTT.
Theo đó, các thành viên dự họp và đặc biệt là lãnh đạo ngành thể thao nhấn mạnh: các Hội thể thao quốc gia cần làm việc hiệu quả và đi vào thực chất công việc, giúp Tổng cục TDTT quản lý, tổ chức và phát triển bền vững hoạt động của các Hội theo hướng chuyên nghiệp hơn.
Theo đánh giá chung, các Hội thể thao quốc gia cơ bản đã tuân thủ những quy định tại Nghị định số 45/2010/NĐ-CP của Chính phủ về tổ chức, hoạt động và quản lý Hội, có nhiều cố gắng trong việc triển khai thực hiện chức năng, nhiệm vụ theo điều lệ và theo quy định của pháp luật. Hầu hết các Hội thể thao quốc gia đã có giải pháp trong việc đổi mới tổ chức bộ máy, phương thức hoạt động, phát huy vai trò của tổ chức Hội nhằm thực hiện tốt chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa của Đảng và nhà nước.
Trong những năm qua mặc dù còn rất nhiều khó khăn, song hầu hết các Hội thể thao quốc gia đã ngày càng thực hiện tốt hơn vai trò quản lý, tổ chức hoạt động của môn thể thao. Nhiều nhiệm vụ trước đây chỉ do cơ quan nhà nước thực hiện, nay đã được chuyển giao cho các Hội thể thao quốc gia đảm nhiệm hoặc phối hợp triển khai giữa cơ quan nhà nước và Hội.
Về phía cơ quan quản lý nhà nước, Bộ VHTTDL, Tổng cục TDTT đã phát huy vai trò, trách nhiệm quản lý nhà nước đối với Hội thể thao quốc gia. Các chủ trương của Đảng và nhà nước, chính sách pháp luật về TDTT đối với Hội được triển khai thực hiện một cách nghiêm túc. Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với hoạt động của các Hội được thực hiện thường xuyên. Công tác chuyển giao hoạt động tác nghiệp về TDTT cho các Hội thể thao quốc gia đã từng bước được triển khai và đạt được một số hiệu quả, nhất là trong việc quản lý và tổ chức hoạt động các môn thể thao chuyên nghiệp. Việc thực hiện chủ trương phát triển mạng lưới các Hội đạt được một số kết quả rõ rệt, thể hiện qua số lượng các Hội thể thao quốc gia được thành lập mới ngày càng gia tăng.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Hội thể thao quốc gia vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, trong đó các vấn đề nổi bật được thể hiện qua góp ý của các thành viên dự họp. Bởi theo các thành viên, nhìn nhận vào thực trạng công tác hoạt động của Hội mới thấy được cái ưu, nhược điểm để từ đó tìm ra được giải pháp giải quyết các vấn đề. Như vậy mới là cốt lõi, là căn bản và giúp các Hội hoạt động thực chất và hiệu quả hơn.
Hiện nay, một số Ban chấp hành các Hội thể thao quốc gia chưa phát huy được vai trò là cơ quan lãnh đạo cao nhất của Hội giữa hai kỳ đại hội, hoạt động còn mang tính hình thức; chất lượng một số nhân sự ủy viên Ban chấp hành còn yếu, thường xuyên không tham gia họp và không đóng góp ý kiến cho Ban chấp hành; hầu hết các Hội thành lập nhiều ban chức năng nhưng do thiếu nhân sự và kinh phí nên hầu như không hoạt động; Thực tế cho thấy có những Hội số thành viên lên đến 30-40 người với hàng chục ban được lập ra nhưng chỉ có vài người hoạt động, xử lý công việc, thậm chí có những thành viên còn vắng mặt trong tất cả các cuộc họp Ban chấp hành. Tiếp đến là việc kết nạp các hội viên cũng không được kiểm soát chặt chẽ dẫn đến tình trạng hội viên không thuộc ngành nghề phù hợp, lý lịch cá nhân không rõ ràng, không đủ tiêu chuẩn để trở thành hội viên…
Do mức độ tự chủ của các Hội thể thao quốc gia còn thấp nên việc thực hiện các quyền, nhiệm vụ của Hội theo quy định còn hạn chế. Hiện nay trên thực tế, các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chuyên môn vẫn phải làm thay nhiều nhiệm vụ của các tổ chức Hội về TDTT, tạo nên sự trì trệ trong hoạt động và thực hiện nhiệm vụ của các Hội thể thao quốc gia, do trông chờ, ỷ lại vào trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan chuyên môn. Bên cạnh đó ngành TDTT cũng gặp khó khăn trong việc đổi mới phương thức hoạt động và phát huy hiệu quả quản lý nhà nước về TDTT, do các cơ quan quản lý, cơ quan chuyên môn phải ôm đồm các công việc có tính chất sự vụ, tác nghiệp cụ thể trong khi đáng lý ra những hoạt động này phải do các tổ chức Hội về TDTT đảm nhiệm.
Ngoại trừ Liên đoàn Bóng đá Việt Nam và một vài liên đoàn khác, hầu hết các Hội thể thao quốc gia đều gặp khó khăn về tài chính. Kinh phí thu hàng năm từ việc đóng niên liễm của các thành viên, hội viên, vận động tài trợ chỉ đủ để trang trải cho hoạt động duy trì Văn phòng Hội và đảm nhận một phần hoạt động chuyên môn.
Nhiều Hội thể thao quốc gia còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào nhà nước, cho rằng các hoạt động thể thao (tổ chức thi đấu, đào tạo, VĐV, tham gia thi đấu nước ngoài, hợp tác quốc tế…) do nhà nước chịu trách nhiệm. Vai trò của Ban kiểm tra còn mờ nhạt, phần lớn Ban kiểm tra của các Hội thể thao quốc gia chưa có kế hoạch công tác toàn khóa, từng năm; cán bộ làm công tác kiểm tra của các Hội thể thao quốc gia hầu hết thiếu nghiệp vụ chuyên môn.
Nguyên nhân của các tồn tại nêu trên là do công tác quản lý của Hội thể thao quốc gia còn nhiều bất cập, chưa phù hợp với xu thế phát triển. Phân cấp quản lý nhà nước đối với các Hội thể thao quốc gia còn chưa rõ, đôi lúc gây ra tình trạng chồng chéo, dẫn tới thiếu kiểm tra, giám sát, chấn chỉnh hoạt động của các Hội. Về mặt nhận thức, mặc dù đã qua nhiều năm thực hiện, chủ trương đẩy mạnh xã hội hóa, song tư duy ỷ lại, trông chờ bao cấp của một số Hội còn tương đối rõ, chưa nhận thức rõ vị trí, vai trò của các Hội. Nguồn nhân lực của Hội thể thao quốc gia còn thiếu và ít được bồi dưỡng, đào tạo, cập nhật kiến thức, kỹ năng quản lý. Phần lớn cán bộ giữ vị trí chủ chốt, điều hành hoạt động của các Hội là những cán bộ chuyên môn thiếu kinh nghiệm, kiến thức về quản lý Hội, lại ít nhiều bị ảnh hưởng bởi tư duy bao cấp nên chậm thích nghi được với cơ chế thị trường…
Tổng hợp những ý kiến đóng góp trong hai ngày làm việc, Thứ trưởng Bộ VHTTDL Hoàng Đạo Cương cho rằng: Nhìn vào thì quả là việc quản lý nhà nước đối với Hội rất khô khan, buồn chán nhưng trên thực tế công việc này lại vô cùng hấp dẫn và hoạt động của các Hội nói chung và Hội thể thao quốc gia nói riêng có hiệu quả hay không, có khoa học hay không lại phụ thuộc chính vào những người làm công tác quản lý nhà nước. Do đó, để tăng cường hoạt động của Hội thể thao quốc gia trong thời gian tới, chúng ta cần linh hoạt giải quyết những mặt còn tồn tại và phát huy những kết quả đã được. Những giải pháp đưa ra cần thực hiện đồng bộ, đặc biệt phải phát huy được vai trò của tổ chức Hội, huy động được nguồn lực xã hội để phát triển, hỗ trợ và tổ chức tốt các giải thi đấu, giúp HLV và VĐV có điều kiện tập luyện, thi đấu, nâng cao trình độ chuyên môn và phát triển phong trào thể thao ở từng bộ môn. Muốn làm được điều này, bản thân ngành thể thao mà ở đây là các Liên đoàn, Hiệp hội từ trung ương đến địa phương trước hết cần chủ động và năng động hơn, không để bị chi phối bởi tư tưởng ỷ lại, trông chờ vào nguồn ngân sách nhà nước.
Bên cạnh phát triển thể thao đỉnh cao cũng cần quan tâm hướng hoạt động đến cộng đồng, đào tạo các lớp trẻ, tạo nền tảng cơ bản để phát triển, thu hút nguồn thu từ quảng cáo, tài trợ, có giải pháp thành lập các chi hội trực thuộc của nhóm đối tượng cụ thể. Các Liên đoàn, Hiệp hội nên nghiên cứu, từng bước tìm hướng kinh doanh, phát triển kinh tế TDTT theo hướng chuyên nghiệp, tham khảo kinh nghiệ của một số các quốc gia trong khu vực và trên thế giới.
Cụ thể các công việc trước mắt là cần tập trung sửa đổi, bổ sung Nghị định số 45/2010/NĐ-CP về tổ chức, hoạt động và quản lý Hội theo hướng tăng cường chức năng quản lý nhà nước đối với cán bộ quản lý chuyên ngành.
Thí điểm cho phép một số Hội thể thao quốc gia được sử dụng đất trống tại Khu liên hợp thể thao quốc gia làm cơ sở sân bãi tập luyện phục vụ phát triển môn thể thao, khi nhà nước cần sử dụng sẽ hoàn trả theo quy định.
Chỉ đạo xây dựng bộ tiêu chí đánh giá năng lực, bộ tiêu chí đánh giá kết quả hoạt động của Hội thể thao quốc gia để có cơ sở đặt hàng, giao nhiệm vụ, đấu thầu thực hiện cung cấp các sản phẩm, dịch vụ sự nghiệp công theo lĩnh vực chuyên môn, đồng thời giúp cơ quan nhà nước đánh giá giám sát, kiểm tra hoạt động Hội thể thao quốc gia.
Chỉ đạo kiện toàn thí điểm một số Hội thể thao quốc gia tăng cường hoạt động theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện quyền, nghĩa vụ, tổ chức bộ máy, nhân sự, tài chính theo quy định tại Nghị định 45, trong đó tập trung vào các nhiệm vụ cụ thể sau: (1) Đổi mới công tác lựa chọn nhân sự lãnh đạo Hội thể thao; nhân sự chủ chốt của Hội thể thao quốc gia cần được lựa chọn dựa trên các tiêu chí cụ thể về năng lực lãnh đạo, uy tín xã hội, hiểu biết về chuyên môn của môn thể thao trong đó, đối với chức danh Tổng thư ký cần làm việc chuyên trách. (2) Đẩy mạnh đặt hàng, giao nhiệm vụ, đấu thầu cung cấp sản phẩm sự nghiệp công, tạo điều kiện để các Hội có đủ năng lực tham gia cung cấp các dịch vụ công, không những giúp sử dụng hiệu quả, tiết kiệm kinh phí và nhân lực mà còn nâng cao vai trò của Hội thể thao quốc gia, phù hợp với tôn chỉ mục đích và điều lệ của Hội; cơ quan quản lý, cơ quan chuyên môn tập trung cho công tác quản lý, xây dựng chính sách , triển khai các nhiệm vụ chuyên môn theo đúng quy định của pháp luật…
Đối với các Hội thể thao quốc gia cần chấp hành nghiêm túc điều lệ, quy chế hoạt động và quy định pháp luật có liên quan đến tổ chức và hoạt động của Hội; Tiếp tục kiện toàn bộ máy của Hội, trong đó chú trọng củng cố hoạt động của các Ban chuyên môn, Văn phòng và Tài chính. Chủ động, tích cực huy động, quản lý sử dụng hiệu quả các nguồn lực và tổ chức các hoạt động dịch vụ để tạo nguồn thu phục vụ hoạt động của Hội theo quy định của pháp luật./.
tdtt.gov.vn
