Góc kỹ thuật: Dầu khô hay ướt nên chọn loại gì cho xích xe
Thời gian trở lại đây, từ nông thôn đến thành thị có rất nhiều người tìm đến môn thể dục, thể thao bằng phương tiện xe đạp xung quanh bờ hồ, hay công viên hoặc đạp xe trên đường phố vào mỗi buổi sáng ban mai, được ngắm cảnh sắc nơi đây và chào đón một ngày mới tràn đầy năng lượng. Tuy nhiên, rất nhiều các tay đua “nghiệp dư” đang thắc mắc không biết dùng loại dầu gì cho phù hợp, tốt nhất cho người bạn đồng hành của mình.
Hiện nay, các tay đua “nghiệp dư” mới bắt đầu đạp xe thường loay hoay không biết chọn loại dầu khô, hay dầu ướt cho xích và dầu khô thì dùng khi nào, dầu ướt thì dùng lúc nào để đảm cho suốt cuộc hành trình của bạn.
Dầu khô dùng thời tiết nắng ráo, dầu ướt dùng được mọi thời tiết nhưng đặc biệt hiệu quả khi mưa, và phải thường xuyên lau dầu trên xích (sên).
Theo anh Hoàng – Chủ cơ sở Xe đạp ở Cẩm Khê (Phú Thọ) chia sẻ: “Hiện tại, các tay đua “nghiệp dư” có một sự nhầm lẫn khá phổ biến đó là dầu ướt nhằm giảm độ ma sát và khiến bạn đạp nhanh hơn. Thực ra, dầu xích được dùng để lắp đầy những khoảng trống giữa các mắt xích mà nếu không có nó, các khoảng trống này sẽ được lắp bởi bùn đất và cát – những thứ làm tăng độ ma sát và giảm đi sự hiệu quả của xích”.
Vậy nếu các loại dầu xích này đều có chung một tác dụng thì tại sao lại có nhiều loại xích trên thị trường đến vậy? Nhìn một vòng quanh các tiệm bán phụ tùng xe đạp hiện nay, chúng ta có thể nhận ra có nhiều loại để lựa chọn, từ loại ướt (wet), khô (dry), đến sáp (wax) và ceramic là một vài loại nổi bật trên thị trường. Vậy dầu xích nào mà các tay đua chuyên nghiệp họ hay dùng nhất?
Chuyên gia Simon Nash, Giám đốc Green Oil – một nhà sản xuất dầu xích thân thiện với mội trường giải thích: “Dầu xích ướt (wet lube) là lựa chọn duy nhất lúc ban đầu khi dầu xích được tạo ra. Các nhà sản xuất ban đầu muốn sử dụng một thứ gì đó tựa như dầu cho động cơ xe hơi”.
“Họ tạo ra một loại dung dịch xịt bôi trơn lên xích, chủ yếu để ngăn nước làm rỉ sét sợi xích. Thế rồi các VĐV đạp xe nghĩ ra cách nhúng xích vào sáp để chống nước. Đồng thời, nhà sản xuất phát hiện ra sáp có thể được làm nóng chảy (hay đúng hơn là hòa tan) trong dung môi. Khi dung môi này bay hơi, chỉ còn lại sáp bám dính vào xích. Thế là dầu khô (dry lube) ra đời.” ông Simon Nash nói thêm.
Sau đây là góc kỹ thuật hướng dẫn hai loại dầu chính: Ướt và khô các tay đua “nghiệp dư” nên chọn loại nào
Ưu điểm của dầu ướt
Dầu xích ướt thì dành cho tất cả mọi điều kiện thời tiết, nhưng nó thực sự phát huy hiệu quả nhất là ở mùa ẩm và mùa mơi bởi vì chúng có khả năng chống nước nên dầu sẽ không bị trôi đi khi đạp xe qua nhiều vũng nước hoặc trong trời mưa bão. Hầu hết dầu ướt sẽ phát huy hiệu quả cho hơn 160km đạp cho 1 lần bôi. Nếu bạn đạp vào những ngày có khi hậu nóng ẩm (đặc biệt là trời nồm miền Bắc), dầu ướt sẽ chống cho sên bị ăn mòn. Dầu ướt cũng rất tốt để giảm thiểu tiếng ồn từ bộ chuyển động.
Nhược điểm của dầu ướt: Là rất dễ bị bám bẩn. Nếu để tích tụ dần, nó có thể làm mài mòn nhanh các răng của giò đĩa hoặc ổ líp. Sử dụng dầu ướt đồng nghĩa với việc bạn cần phải rửa xe thường xuyên để tẩy sạch dầu mỡ và làm sạch hệ thống truyền động.
Ưu điểm dầu khô: Trong điều kiện khô của mùa hè (hay những mùa khô của miền Nam) thì bạn nên sử dụng “dầu khô” (dry lube). Dầu khô thì sạch hơn và ít dính bụi. Điều này giúp loại dầu này thích hợp để sử dụng trong điều kiện khô hoặc bụi (đặc biệt là bụi băm trên đường sá ở Việt Nam).
Nhược điểm: Với loại dầu khô này thì với chỉ một cơn mưa nhỏ sẽ trôi đi hết tất cả dầu nhớt trên xích. Bạn sẽ nghe thấy tiếng kêu cót két, và bạn biết là xích, giò đĩa và ổ líp đang bị hành hạ. Dầu khô chỉ sử dụng được khoảng 130 km đạp xe trước khi giảm hiệu quả đáng kể.
Các chuyên gia nói gì về dầu khô và ướt
Andy Verrall, cựu quản lý của đội đua One Pro Cycling (Anh) cho biết: “Tôi thích bôi trơn bộ chuyển động bằng dầu xích ướt để đi được tất cả các loại hình thời tiết. Vấn đề quan trọng nhất đối với tôi là rửa bộ chuyển động hằng ngày, sau đó làm khô hoàn toàn để tránh ẩm mốc rồi tra dầu xích trở lại.”
Simon Nash của Green Oil thì cho rằng: “Mỗi tủ đồ xe đạp đều nên trang bị dầu xích khô và ướt. Dầu xích khô thích hợp phù hợp với thời tiết khô cằn nhất và cũng làm sạch sên nhất. Dầu xích ướt thì có thể được dùng quanh năm, mang lại giá trị tốt hơn và có tuổi thọ lâu nhất. Bất kể thời tiết khô khan hay ẩm ướt, với dầu xích ướt bây giờ chỉ còn là bạn muốn sử dụng trong bao lâu trước khi tra tiếp dầu xích mới.”
Có thể nói dầu xích ướt là sự lựa chọn dễ dàng, đơn giản nhất. Tuy nhiên, bạn phải đặc biệt chú trọng việc vệ sinh xích thường xuyên. Còn nếu bạn là một người ghét ra đường, chỉ thích ngồi trên trainer để tập luyện, thì bạn cũng có thể sử dụng dầu xích khô mà không cần chú ý gì nhiều (nhất là nếu shop gần nhà chỉ còn dầu xích khô trên kệ bán).
Như vậy có thể thấy, việc lựa chọn dầu khô hay ướt cho xích xe là một thao tác rất quan trọng không thể bỏ qua đối với bất cứ ai. Trên đây là những kiến thức quan trọng để các tay đua “nghiệp dư” tiến hành bảo trì tốt nhất. Nếu như bạn là những người mới chơi xe hãy thử thực hành thêm và có những lựa chọn phù hợp để có thể bảo dưỡng xích tốt hơn giúp cho những chuyến đi trở nên thuận lợi hơn. Chúc các bạn may mắn và thành công nhé!