Trước tiên, để biết làm sao có thể áp dụng nguyên tắc Công thái học một cách hiệu quả, GS. TS. Lê Gia Vinh đã đưa ra giải thích ngắn gọn về khái niệm Công thái học – một môn khoa học về khả năng, giới hạn của con người. Từ đó có thể tăng khả năng và tối ưu hóa điểm mạnh của con người, hay để bù trừ khiếm khuyết, bảo vệ điểm yếu. Giáo sư cho biết: “Từ xa xưa, loài người đã biết chế tác các công cụ bằng đá để phục vụ cho cuộc sống với những hình thức phù hợp với kích thước cơ thể, đó chính là sự thể hiện sơ khai của Công thái học – Ergonomics – thế nhưng, phải đến gần đây, khoảng 50 năm trước, bộ môn này mới được chính thức thừa nhận. Công là công nghiệp, công cụ, là lao động – thái là hình thái, kích thước cơ thể,… Nghĩa là: hình thái và kích thước cơ thể phải phù hợp, phải tương thích với công việc, với công cụ của họ. Giữa con người và máy móc phải có sự phù hợp cả về kích thước, hình thái, về nhân trắc học mà còn phải phù hợp cả về cơ sinh học, tức là về lực tác động lên công cụ lao động.”
Cũng tại buổi tọa đàm, GS.TS. Lê Gia Vinh chỉ ra nguyên nhân dẫn đến các hiện tượng đau mỏi xương khớp chính là do ở lâu trong một tư thế gò bó, không thoải mái. Giáo sư cũng nhấn mạnh, những hiện tượng đau cổ vai gáy, mỏi lưng, tê chân,… có thể chỉ là dấu hiệu mệt mỏi về sinh lý cấp tính, có thể chấm dứt sau khi được nghỉ ngơi, song, nếu việc liên tục phải ở lâu trong tư thế gò bó và cứ thế kéo dài mang tính lặp đi lặp lại thì các hiện tượng ấy sẽ dần trở thành bệnh mãn tính, nhất là những bệnh về thần kinh ngoại vi. Ngay kể như chính các bác sĩ phẫu thuật trong thời kì trước cũng là những người phải hứng chịu các cơn đau mỏi từ sinh lý dẫn đến bệnh lý mãn tính do phải làm việc hàng ngày, hàng giờ thậm chí nhiều giờ liên tiếp bên chiếc bàn mổ không đủ tiện nghi, kích thước không tương thích. Trên thực tế, rất nhiều ngành nghề đều đứng trước nguy cơ “bệnh nghề nghiệp” do điều kiện làm việc không đảm bảo.
Đó chính là lý do vì sao công thái học vô cùng quan trọng, là bí mật đằng sau sự thoải mái của mỗi sản phẩm công nghiệp. Các nhà thiết kế luôn phải tìm kiếm và loại trừ tất cả những yếu tố gây bất lợi cho con người khi sử dụng sản phẩm cùng công nghệ sản xuất mới. Đây cũng là quá trình tất yếu của sự nâng cấp, tiến hóa của sản phẩm. Làm việc trong tư thế thoải mái sức khỏe của người lao động nói chung và các nhà tạo mẫu tóc nói riêng sẽ được đảm bảo, từ đó có thể tăng tuổi nghề. Do vậy, “Thiết kế các thiết bị, công cụ lao động phải dựa trên 3 nguyên tắc”, GS.TS. Lê Gia Vinh, “Thứ nhất: đáp ứng 90% người sử dựng. Thứ hai: sai số tối thiểu. Thứ 3: căn cứ vào sự thay đổi kích thước cơ thể theo thời gian. Khi khoa học kỹ thuật phát triển, tôi chứng kiến sự ra đời của ngày càng nhiều sản phẩm tiện nghi, hiện đại, một thương hiệu nổi bật là Takara Belmont, một nhà sản xuất luôn đặt yếu tố công thái học và nhân trắc học lên hàng đầu trong từng thiết kế, từng sản phẩm. Khi những chiếc ghế được cải tiến, tư thế của con người sẽ được thoải mái, không còn gò bó, giảm thiểu các hiện tượng đau mỏi, tê buốt xương khớp.”
Với những phân tích, chia sẻ của GS. TS. Lê Gia Vinh, các nhà tạo mẫu đã có một cách nhìn toàn diện hơn về việc lựa chọn đầu tư những “công cụ” phù hợp, những “thiết bị” tiện nghi để thời gian làm việc không còn là “cực hình” mà là những giờ phút thăng hoa sáng tạo. Còn đối với phía nhà sản xuất, họ càng quyết tâm sản xuất ra những chiếc ghế, chiếc giường phù hợp hơn, ưu việt hơn để mỗi khách hàng đến salon đều được thư giãn cùng sự thoải mái.
Quỳnh Hoa
