Để nâng cao chất lượng tham quan phố cổ, từ ngày 15/5 tới đây Hội An sẽ bắt đầu áp dụng một số giải pháp kỹ thuật nhằm quản lý chặt người dân, du khách ra vào khu vực 1 – nơi tập trung các dãy nhà cổ. Theo phương án dự kiến, bất kỳ ai tham quan phố cổ Hội An thời gian tới sẽ phải mua vé. Giá vé khách quốc tế là 120.000 đồng và khách nội địa 80.000 đồng một lượt. Tại các lối vào chính quyền phân hai luồng cho du khách và người dân. Lối đi của người dân Hội An ra vào không hạn chế, không phải soát vé. Ngoài đường chính, người dân được đi các ngõ hẻm. Du khách bắt buộc đi các lối chính, tại đây có người chốt và hướng dẫn viên hỗ trợ mua vé tham quan.
Nên bán vé tham quan từng địa điểm cụ thể
Chủ trương nêu trên nhận được nhiều ý kiến trái chiều. Chia sẻ với Tiền phong, ông Nguyễn Văn Mỹ – Chủ tịch Công ty du lịch Lửa Việt, đồng thời là chuyên gia tư vấn du lịch cho nhiều địa phương tỏ ra bất ngờ.
Theo ông Mỹ, lâu nay, Hội An là điểm sáng chất lượng dịch vụ, tinh thần phục vụ, môi trường du lịch, bán đúng giá niêm yết, vắng bóng tệ nạn.
“Lẽ thường, muốn tăng giá vé tham quan, phải báo trước ít nhất 6 tháng để các công ty lữ hành điều chỉnh giá tour. Việc ban hành quy định mua vé, mức giá càng phải thận trọng, tham vấn ý kiến chuyên gia, thăm dò du khách…”, ông Mỹ nói.
Vị chuyên gia cũng băn khoăn với mức giá 120.000 đồng với khách nước ngoài và 80.000 đồng với người Việt được đưa ra. Theo ông, không nên phân biệt như vậy.
Lãnh đạo Hội An lý giải: “Nguồn thu từ vé tham quan phục vụ cho việc bảo tồn, tôn tạo, trùng tu các di tích, cải tạo hạ tầng trong khu phố cổ, tổ chức các sự kiện du lịch, cũng như hỗ trợ người dân trong việc trùng tu, cải tạo nhà… Đồng thời, bắt buộc mua vé đối với tất cả du khách khi đến tham quan phố cổ Hội An là để đảm bảo công bằng đối với địa phương và du khách”.
Tuy nhiên, ông Mỹ cho rằng, các nước chỉ bán vé những điểm tham quan cụ thể chứ không bán vé tham quan không gian sống của cả phố cổ. Ông Mỹ đề xuất phố cổ Hội An nên duy trì vé các điểm tham quan như hiện nay và có thể tăng giá, nếu cần thiết.
“Không thể bán vé không gian sống cả thành phố. Việc này nếu được thông qua, là tiền lệ cực xấu, sẽ lây lan sang phố cổ Hà Nội và các phố cổ, làng cổ khác. Khách có thể đến Hội An nhiều lần, ở nhiều ngày để trải nghiệm, mua sắm, ăn uống, giải trí mà không phải mua vé nếu không vào các điểm tham quan”, ông Mỹ nêu quan điểm.
Hội An “sống” và đẹp được là nhờ vé, phí
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online, Phó chủ tịch UBND thành phố Hội An Nguyễn Văn Lanh cũng nói sẽ tiếp tục chủ trương thu phí tham quan bởi đó là việc thích hợp, phù hợp với nguyên tắc bảo vệ di sản và được UNESCO ủng hộ.
Theo Phó chủ tịch UBND thành phố Hội An Nguyễn Văn Lanh, Hội An là thành phố di sản, nhưng là di sản sống. Một quần thể hơn 1.000 căn nhà cổ đang được bảo tồn rất tốt nhờ ý thức cộng đồng và nguồn lực rất lớn từ tiền bán vé thu được rồi trích quay lại trùng tu.
Có thể nói Hội An đã thực hiện tốt mô hình “lấy di tích nuôi di tích”, không thể có phố cổ đẹp, độc đáo tận ngày nay nếu không có khoản tiền đóng góp thông qua mua vé vào tham quan từ khách.
Đây cũng là cách làm chung nhiều nơi trên thế giới.
Lâu nay Hội An đang giao cho hai đơn vị sự nghiệp gồm Trung tâm Quản lý bảo tồn di sản văn hóa Hội An; Trung tâm Văn hóa, Thể thao và Truyền thanh Truyền hình Hội An đảm đương giữ ấm, duy trì phố cổ.
Nguồn kinh phí hoạt động đều trích từ vé tham quan.
“Không phải ai vào Hội An cũng bị thu phí”
Một lãnh đạo khác của Hội An cho rằng việc áp dụng biểu phí, vé tham quan đã được làm từ lâu. Thực tế cho thấy Hội An quá tải, việc chọn lọc khách và chăm sóc nguồn khách bỏ tiền mua vé cần phải được thực hiện tốt hơn. Hội An cũng sẽ giải quyết được bài toán giảm tải.
Theo Chủ tịch UBND thành phố Hội An Nguyễn Văn Sơn, Hội An không “ngăn sông cấm chợ, không coi việc quản lý chặt lượng người qua cổng vé để tăng nguồn thu”, mà mục đích là nâng cao ý thức đóng góp cho di tích từ du khách.
Hội An sẽ buộc thu phí các đoàn khách đi theo tour, vì vốn khách đã chi tiền vé trong tour rồi nhưng đơn vị điều hành lại không mua vé vào phố cổ khiến khách thiệt thòi quyền lợi, khi vào phố cổ thì đi “lang thang” mà không có hướng dẫn viên, không được tham quan các địa điểm độc đáo riêng biệt lẽ ra họ phải được thụ hưởng.
“Nhiều người thắc mắc là dân phố cổ, bà con từ ngoài Đà Nẵng vào ma chay hiếu hỉ, thăm hỏi nhau hay uống ly cà phê, ăn tô cao lầu thì có phải trả vé 80.000 đồng không? Xin khẳng định rằng không có chuyện đó!
Hiện nay kế hoạch mới được đưa ra, sẽ có phân loại từng trường hợp cụ thể để làm sao Hội An vẫn thu được vé từ khách du lịch mà vẫn đảm bảo không ngăn trở cho người vào thăm nom nhau, làm việc hay có nhu cầu chính đáng. Hội An cũng không nhằm tăng thu qua việc này, mà chỉ chấn chỉnh việc thực hiện quyền lợi tham quan cho khách đi du lịch từ các công ty lữ hành” – ông Sơn nói.
Một thông tin quan trọng khác: việc thu phí vào phố cổ Hội An không phải “đâu cũng chặn đường thu phí”, mà chỉ trong phạm vi vùng lõi khu vực 1, nơi tập trung quần thể di sản ở một số trục đường cắt theo trục ngang từ bờ Bắc sông Hoài chừng 400 mét, chiều dài tầm 1,5 kilômet.
Chưa xứng đáng với chất lượng dịch vụ
Không phản đối đề xuất thu vé tham quan phố cổ Hội An, tuy nhiên, một độc giả đặt dấu hỏi về chất lượng dịch vụ du lịch tại đây: “Tôi là người từng đến Hội An cùng gia đình rất nhiều lần trước kia, nhưng tôi đã không quay lại đây nữa kể từ năm 2019 đến nay Thực ra, nguyên nhân không phải là chuyện Hội Anh có thu phí vào phố cổ hay không, mà là liên quan đến chất lượng dịch vụ:
1. Nhà vệ sinh công cộng rất khó tìm. Khi con tôi cần đi vệ sinh, tôi đã phải vào quán nước, gọi tạm một thức uống để được sử dụng nhà vệ sinh của họ.
2. Tôi cảm thấy việc tiếp đón khách du lịch có phần phân biệt. Nhiều người bán hàng thường rất nồng nhiệt, đon đả với khách nước ngoài, nhưng khách trong nước thì họ lại có phần thiếu thiện cảm.
3. Sự bát nháo trước cửa vào của khu phố cổ. Chuyện này thấy rất rõ ở cổng vào khu chợ Hội An, khiến du khách như tôi cảm thấy không mấy an toàn.
4. Một số tiểu thương xua đuổi khách chụp hình. Nhiều khi du khách muốn lưu giữ vài tấm ảnh kỷ niệm không gian phố cổ, nhưng ngay lập tức bị các chủ cửa hàng ra đuổi đi, nhất quyết không có khác đứng chụp hình trước cửa tiệm của mình.
5. Một số hạng mục, di tích không được duy tu, bảo dưỡng thường xuyên: dẫn đến tình trạng xập xệ, xuống cấp, làm xấu đi hình ảnh của du lịch Hội An.
6. Vấn đề phí chồng phí: du khách đã phải mua vé vào cổng chính rồi, nhưng khi muốn vào Hội quán Phúc Kiến chẳng hạn có cần mua vé nữa không? Nếu có, điều đó liệu có đảo bảo quyền lợi chu du khách hay đang tận thu?
Tóm lại, tôi cho rằng Hội Anh thu phí vào phố cổ cũng được, nhưng trước khi làm điều đó, địa phương phải đảm bảo chất lượng dịch vụ du lịch trước đã, để ít nhất du khách được hưởng dịch vụ tương xứng với số tiền họ bỏ ra. Có như vậy chuyện thu phí mới không phản tác dụng”.
Khánh Huyền (29 tuổi, ở Hà Nội) từng ba lần tới thăm Hội An và từng tới 12 quốc gia trên thế giới. Theo cô, không chỉ Hội An, nhiều địa phương khác trong nước và các quốc gia lân cận như Myanmar, Thái Lan cũng đã áp dụng việc thu phí tham quan các di tích, di sản. Nữ du khách cho rằng 80.000 đồng/vé đối với khách nội địa không phải quá đắt, nhưng cần được đổi lại bằng trải nghiệm.
“Có lần tôi tới Hội An chỉ để uống cà phê, ăn trưa… Nhiều du khách khác cũng như vậy, họ có thể chỉ tới để chạy bộ, thả đèn hoa đăng… Việc thu phí 80.000 đồng chưa thực sự hợp lý. Tôi sẵn sàng trả phí nhưng tôi mong chờ có những trải nghiệm giá trị tại đây”, Khánh Huyền chia sẻ.
Tóm lại, việc thu phí vào tham quan khu phố cổ Hội An cần có các phương án cụ thể và tường minh để khách du lịch có thể nắm rõ. Bên cạnh đó, việc cải thiện chất lượng dịch vụ, nâng cao trải nghiệm của du khách cũng góp vai trò quan trọng biến khoản phí này trở nên có ý nghĩa hơn.
Huyền Trang tổng hợp
